De Zesdaagse Oorlog

[SpaceWally]

Elders op dit forum wordt de Zesdaagse Oorlog genoemd en werd een kaartje geplaatst van de in juni 1967 in slechts zes dagen door Israel op Jordanië, Egypte en Syrië veroverde gebieden:



Na het verslaan van de legers van Egypte, Jordanië en Syrië had Israel een einde gemaakt aan de militair kwetsbare situatie - een gevolg van de oorlog van 1948 - waarin vijandelijke troepen in het hart van Palestina, tussen Jeruzalem en Tel Aviv, strategische posities innamen (zoals in Latrun) en vanaf hoogtes Israelische bevolkingscentra konden treffen (de Golanhoogte van waaruit Syrische raketten de kibboetsen in Galilea terroriseerden). Aan de jarenlange bedreiging met totale vernietiging door zwaar bewapende en talrijke Arabische legers die op het punt stonden Israel aan te vallen, kwam een einde. De verovering van gebieden als de Westbank en Gaza was niet het doel van de oorlog, maar een bijeffect: Israel was niet uit op de permanente verovering van deze gebieden. 'Land voor vrede' werd het uitgangspunt van de Israelische politiek. Zo zou in 1979 vrede met Egypte worden gesloten na teruggave van de Sinaï.

Een goed boek over de Zesdaagse Oorlog is: Michael B. Oren,'Six Days of War - June 1967 and the Making of the Modern Middle East, New York 2002. Ik ben dat nu aan het lezen. Dingen die mij opvallen zal ik hier melden.

[Dark*staR]

Recent nog een stuk gelezen over het zogenaamde USS Liberty-incident. Het Amerikaanse marineschip, in internationale wateren, werd aangevallen door de Israëlische luchtmacht en marine. Het schip werd bijna tot zinken gebracht en een deel van de bemanning is omgekomen. De bemanning had een Amerikaanse vlag op het dek geplaats, maar dit heeft niet geholpen. Volgens de onderzoeksverslagen wordt de aanval 'een tragische vergissing' genoemd.

Bij de weg: wat is trouwens het debate doel van dit topic?

[SpaceWally]

Dit is een topic als reactie op een posting elders dat het begrijpelijk is dat de Palestijnen boos zijn want de Israeli hebben hun land ingepikt. Er werd toen expliciet gewezen op de Zesdaagse Oorlog. Met deze topic wil ik discussieren of de Zesdaagse Oorlog onvermijdelijk was en of Israel iets heeft gewonnen in die oorlog, Immers, ogenschijnlijk was het een grote overwinning, maar er veranderde iets dat op termijn heel schadelijk was voor Israel: het land was niet langer de underdog tegenover grote en machtige legers, een slachtoffer van geweld en terrorisme. waarmee je sympatie kon hebben, maar zelf een bezetter geworden. Tegen wil en dank, OK, maar toch.

[Dark*staR]

Of de Zesdaagse Oorlog onvermijdelijk was... tja, er zijn keuzes gemaakt, acties ondernomen en de reacties hebben uiteindelijk dit als uitkomst gehad. Als we terug de tijd in zouden kunnen gaan en de gemaakte keuzes zouden kunnen beïnvloeden dan zou onvermijdelijk kunnen worden omgezet in vermijdelijk.

Wat heeft Israël gewonnen:
- meer grond ( Gazastrook, het schiereiland Sinaï, de Westelijke Jordaanoever en de Golanhoogten)
- meer burgers (ruim 1 miljoen Arabieren)
- het imago dat Israël het regionale evenwicht kan veranderen
- onenigheid in de regio

[SpaceWally]

Wat bedoel je met 'onenigheid in de regio'? Bedoel je dat de Zesdaagse oorlog de verhoudingen tussen Israel en de Arabische wereld heeft verslechterd? Ik geloof dat niet. Die was al zo slecht als maar mogelijk is. Al in 1948 hadden de Arabieren verklaard dat zij Israel zouden vernietigen. Het enige verschil wat dat betreft tussen voor en na de Zesdaagse oorlog is dat zij na 1967 daartoe niet meer in staat waren.

Het probleem van Israel tussen 1948 en 1967 is dat de Israelische bevolkingscentra militair onverdedigbaar waren door gebrek aan, wat militaire strategen, 'diepte' noemen:



Dat was na 1967 veranderd. Israel had veilige grenzen gekregen.

[Punisher]

hm, goed punt. Ik heb zojuist eens goed naar de kaart van Nederland gekeken, en tot de conclusie gekomen dat Nederland ook 'diepte' mist (zoals militaire strategen dat noemen). Ik denk dat we Belgie wel even tot een later tijdstip kunnen bewaren, maar west-Duitsland bezetting lijkt me strategisch toch wel een goed plan.

[SpaceWally]

Het is natuurlijk alleen van belang als je wordt omringd door vijanden die je willen vernietigen. Ik geloof niet dat België en Duitsland dat momenteel van plan zijn. In de zeventiende eeuw was dat echter anders. Je weet misschien dat de militaire verdediging van Nederland toen vooral draaide om de verdediging van Holland. Als de vijand de Republiek zou binnenvallen, zei Holland worden verdedigd door de Waterlinie. De rest van Nederland kon kennelijk worden opgegeven - anders gesteld diende als bufferzone. Dat is diepte. In het Rampjaar 1672 drongen de Franse legers diep in Nederland door en werden inderdaad alleen door de Waterlinie gestopt. Helaas was het winter en was het water bevroren maar de Fransen durfden het toch niet aan. De Republiek overleefde op het nippertje.

De Verenigde Naties hadden Israel in 1947 opgezadeld met niet verdedigbare grenzen.



De kuststrook van Tel Aviv is slechts 15 km breed. Dat is de afstand Amsterdam-Haarlem.

Desalniettemin hadden de joden het UN-verdelingsplan geaccepteerd. De Arabieren niet. Direct na het uitroepen van de staat Israel vielen zij de joden aan, zowel de Palestijnen als de omringende Arabische legers. In de oorlog die toen uitbrak probeerde beide partijen zoveel mogelijk grond te veroveren. Toen er vervolgens een wapenstilstand werd afgedwongen door de UN was de toevallige frontlijn, soms dwars door huizen heen, zoals in Jeruzalem, de grenzen van het Israel in de jaren 1949-1967 (zie helemaal boven, grenzen tot 1967). De rest van Palestina werd bezet door Jordanië (Westbank en de oude stad van Jeruzalem) en Egypte (Gaza).

De Joodse wijk in de oude stad van Jeruzalem werd met de grond gelijk gemaakt en de joodse families die daar al 2000 jaar woonden, moesten vluchten.

De Arabieren waren erin geslaagd de strategische weg van Tel Aviv naar West-Jeruzalem te bezetten in Latrun, waardoor de joden in West-Jeruzalem met de honger werden bedreigd. Dat werd opgelost door het hakken van een nieuwe weg dwars door de bergen, waarvoor honderden nieuwe immigranten werden ingezet - die net in Israel waren aangekomen, vaak overlevenden van de vernietigingskwampen. De weg werd onderbroken door een ravijn. De goederen nodig voor het overleven van West-Jeruzalem werden waar de weg stopte in rugzakken gedaan die door een paar honderd mensen naar het punt werden gedragen waar de weg weer verder ging en de vrachtwagens uit Jeruzalem wachten.

Dat werd later opgelost door de weg door te trekken maar de bijna volledige omsingeling van Jeruzalem bleef een bedreiging.

.

In dit fort, op een strategisch punt tussen Tel Aviv en Jeruzalem, zat het Jordaanse leger. Hun kanonnen konden de kust bereiken.

[sonpas]

Het is natuurlijk alleen van belang als je wordt omringd door vijanden die je willen vernietigen. Ik geloof niet dat België en Duitsland dat momenteel van plan zijn.

wie weet.......

[Blind Guardian]

bah het is al erg zat om aan het oosten aan duitsland te liggen moet niet denken om er ook nog aan het zuiden aan te liggen

[SpaceWally]

In de aanloop tot de Zesdaagse Oorlog valt vooral de contraproductieve rol van de Sovjet-Unie op. Dat land was niet gebaat bij een hete oorlog in het Midden Oosten omdat dat de kans op een confrontatie tussen Oost en West zou vergroten, zelfs een nucleaire oorlog was dan een mogelijkheid. Desalniettemin was de Sovjet-Unie zozeer een gevangene van haar eigen leugenachtige propaganda die zij zo vaak herhaalde dat zij geneigd was deze zelf te geloven, een probleem waaraan de Arabische bondgenoten, vooral Syrië, evenzeer leden.

In het boek Six Days of War van Michael B. Oren komt een aardige anecdote voor die ik jullie niet wil onthouden. Op 15 mei 1967 vond de viering van de Israelische onafhankelijkheid in West-Jeruzalem plaats met een militaire parade. Om provocatie te voorkomen, besloot de Israelische regering in deze parade geen tanks en raketten mee te voeren. De Russen zagen dat echter als een bewijs dat deze wapens naar het noorden waren verplaatst als voorbereiding op een aanval op Syrië, een bondgenoot van de Sovjet-Unie dat vanaf de Golan hoogte voortdurend raketten afschoot op de kibboetsen in Galilea. Immers. zijzelf zouden in een militaire parade alles tonen. De Russen informeerden de Egyptenaren dat meer dan 10 brigades in het noorden van Israel waren samengetrokken als voorbereiding op een invasie. Als deze zou plaatsvinden zou Egypte bij verdrag verplicht zijn Syrië te hulp te schieten. De berichten waren echter vals. Er was geen troepenconcentratie in het noorden. De Israelische minister-president nodigde de Russische ambassadeur uit om het noorden te inspecteren: "Als daar 40.000 soldaten en 3000 voertuigen zouden zijn samengetrokken, zou je ze toch moeten zien". De ambassadeur antwoordde echter, op typische Sovjet-wijze: "Als dienaar van het Kremlin is het mijn taak Sovjet-waarheden te communiceren, niet ze te testen".

Het gevolg was dat de spanning in het gebied nog verder toenam. Op 5 juni brak de Zesdaagse Oorlog uit. Daarvoor later meer.

[Belgarath]

Ook opvallend is de rol van Israel. Enkele Israeliers die dicht bij het vuur zaten bij het uitbreken:

"In juni 1967 stonden we opnieuw voor de keuze. Het samentrekken van Egyptische legers in de Sinaï vormt geen bewijs dat Nasser werkelijk van plan was ons aan te vallen. We moeten onszelf niet voor de gek houden. Wij namen het initiatief hen aan te vallen." (Menachem Begin, minister van het Israëlische kabinet in 1967, tegenover de New York Times, 21 augustus 1982)

"Ik denk niet dat Nasser op oorlog uit was. De twee divisies die hij naar de Sinaï stuurde zouden niet genoeg zijn geweest om een offensieve oorlog mee te beginnen. Hij wist het, en wij wisten het. (...) Hij blufte. Hij wilde zich, voor een geringe prijs, voordoen als de grote redder van Syrië en op die manier grote sympathie winnen in de Arabische wereld." (Yitzchak Rabin, Chef-Staf van Israël in 1967, tegenover Le Monde, 28 februari 1968)

Israel opende de geveschten (na woordelijke dreigingen van de Arabieren) en zag zijn kans schoon 'diepte' te brengen in de grenzen.

[sonpas]

dat zijn argumenten en feiten die SpaceWally liever niet leest..........en dus gaat negeren.

[SpaceWally]

Twee interessante citaten. Daarna de conclusie: Israel opende de gevechten (na woordelijke dreigingen van de Arabieren) en zag zijn kans schoon 'diepte' te brengen in de grenzen.

Ik bestrijd niet dat Israel ervoor koos aan te vallen. Dat weet iedereen en dat was vanuit de mijns inzicht militair gezien juiste gedachte dat aanval de beste verdediging is voor een land dat op dat moment nog geen diepte had in zijn grenzen en werd omringd door vijanden die drie keer zoveel soldaten, tanks en vliegtuigen hadden.

Maar om nou te zeggen dat Israel daarmee de gevechten openden, is een verkeerde voorstelling van feiten. Er hadden namelijk al diverse daden van agressie tegen Israel plaatsgevonden. Zo beschoot de Syrische artillerie aan de lopende band de kibboetsen in Galilea (zelfs vissers op het Meer van Tiberias waren niet veilig) en werden er met Syrische steun terroristische acties van de PLO plaats binnen de grenzen van Israel. Bovendien was er sprake van een enorme opbouw van militaire middelen door Egypte en Syrië. Toen de Egyptenaren vervolgens de UN-vredestroepen naar huis stuurden en oprukten in de Sinaï naar de Israelische grens, nam het gevaar voor Israel toe. Ook al zou Nasser niet meteen het doel hebben gehad om Israel binnen te vallen, de interne logica van een Arabische natie is bekend: de agressieve taal van de regering en het opzwepen van de massa's zou een situatie creeeren waarin oorlog onvermijdelijk was; het zou al snel een kwestie van eer zijn. Zo betekende de komst van Egyptische soldaten in de Sinaï dat Eilat - een haven van levensbelang voor Israel, o.a. voor de import van Iraanse olie - weer geblokkeerd zou worden, zelfs als Nasser daar niet de opdracht toe gaf (de Egyptische commandant ter plaatse: "Mijn soldaten kunnen niet werkloos toekijken als er schepen met de Israelische vlag langsvaren'). Via diplomatieke kanalen, o.a. via de secretaris-generaal van de UN, werd Nasser gewaarschuwd dat Israel een blokkade van Eilat als een daad van oorlog zou beschouwen en de consequenties daarvan verschrikkelijk zouden zijn. Toch koos Nasser ervoor Eilat daarna inderdaad -ondanks de duidelijke waarschuwing - te blokkeren. Toen vervolgens Egyptische MIG's het luchtruim van Israel schonden en een verkenningsvlucht uitvoeren naar de kernreactor in Dimona, moesten de Israeliers niet anders dan concluderen dat Egypte inderdaad op oorlog uit was en bereid was de daad bij het woord te voeren. Maar ook als Nasser niet de bedoeling had Israel aan te vallen, was er een gevaarlijke situatie voor Israel ontstaan: de afschrikking die de Arabieren ervan weerhield om Israel aan te vallen, bleek niet meer te werken. Bovendien werd het blokkeren van Eilat beschouwd als een oorlogsdaad die alleen ongedaan kon worden gemaakt door de Egyptenaren in de Sinaï te verslaan. Ook de beschietingen van Syrië konden alleen worden beeindigd door de Golanhoogte te veroveren. Zie hier twee doelstellingen die de IDF zich in de Zesdaagse Ooolog stelden en in een zeer korte tijd met een minimum aan slachtoffers wist te bereiken.

Voor eventuele geinteresseerden kan ik een lijstje maken van daden van agressie met Israelische slachtoffers die vielen totdat Israel ervoor koos om aan te vallen - na langdurige discussies. Die beslissing werd niet lichtzinnig genomen. De periode van 'het wachten', waarin de bevolking nerveus was en zich toelegde op het graven van loopgraven, duurde van 14 mei tot 5 juni. Straks meer over wat uiteindelijk de doorslag gaf. Het sluiten van de Straat van Tiran? De erosie van Israels afschrikking? Het in paraat brengen en oprukken van andere Arabische legers (Saudi's, Irak)? De agressieve oorlogstaal van de vijand die niet moe werd om de uitroeiing van alle joden en de 'eliminatie' van Israel te beloven?


Bedreiging van Israel die leidde tot de Zesdaagse Oorlog

Het was ook Rabin die zei: "Het gaat hier niet alleen om de Straat van Tiran. Het is nu een kwestie van ons overleven geworden. Zijn of niet zijn, daar gaat het om" (zijn Memoires, p. 83)